NL:StraatMeubilair

Waarom Straatmeubilair belangrijk is

"Bankjes, openbare verlichting, speeltoestellen, kunst, informatieborden, afvalbakken, fietsrekken, .... Allemaal straatmeubilair. Zonder straatmeubilair is de openbare ruimte niet compleet en veelal ook niet bruikbaar.": Bron Straatmeubilair - Onderwerpen - PublicSpaceInfo.nl

Doel

• Bewoners en bezoekers laten zien wat de omgeving te bieden heeft (wonen, verblijven, toerisme)
• Bewoners betrekken bij het inrichten en onderhouden van de buurt (maak gebruik van hun inzichten, ervaring en kennis van de omgeving)
• Efficiënter gebruik van middelen door beter beheer en minder vernieling. Zo houden we geld over voor andere nuttige zaken.
• Zo maken we een wijk en de omgeving aantrekkelijk voor bewoners en bezoekers

Lees ook mijn blog: Breng je buurt in kaart en doe er wat mee – Tauvic's Blog (wordpress.com)

Actieplan

• Verzamel relevante informatie in een kaart systeem OpenStreetMap (OSM) op basis van lokale kennis en data van de gemeente (BGT)
• Deel de informatie in een geschikte vorm (thema kaart) via Apps, een gedrukte kaart en de wijk website
• Maak de beschikbaarheid van deze informatie bekend via de krant, website van de wijk en het informatiebord van de lokale supermarkt
• Gebruik deze informatie voor het beheer en als basis voor goed onderbouwde beslissingen
• Werf nieuwe vrijwilligers uit de buurt (voor beheer en OpenStreetMap mappers)
• Meld gebreken terug aan de gemeente (en complimenteer ze voor hun werk)
• Raak geïnspireerd en bedenk nieuwe ideeën

Inleiding

Mensen gaan pas echt leven in een goed ingerichte werk en woon omgeving met huizen, straten, winkels en speelterreinen en vooral andere mensen. Een kaart geeft je een goed overzicht wat de buurt te bieden heeft. Daarnaast bied het mogelijkheden om de buurt gestructureerd in te richten en te promoten.

Speeltuin Zalmplaat

Veel voorkomende vragen en situaties:

• Vragen vanuit bewoners en bezoekers:
  • Waar kan ik een goede speelplaats vinden voor mijn kinderen (hier in deze buurt, ik ben hier op bezoek, ik ben op vakantie). Is deze speelplaats leuk, veilig en ook nog geschikt voor mijn kinderen?
  • Is hier ergens een leuk recreatieterrein voor een kinderfeestje, liefst met een picknick tafel?
  • Is hier ook iets te doen voor jongeren?
  • Ik wil een wandelingetje maken en ergens kunnen rusten. Wat is een aardige wandelroute (lieftst in een park) met onderweg bankjes om te rusten en met andere mensen te praten.
  • Waar kan ik mijn hond uitlaten en waar mag hij lekker loslopen?
  • Zijn er looproutes geschikt voor blinden en rolstoelen? Hoe kan ik het veiligst naar het centrum komen.
  • Wat is een goede omgeving om te gaan wonen (voorzieningen, groen, veiligheid)
• Vragen vanuit een wijkvereniging of betrokken bewoner:
  • Wat is is de conditie van bankjes en speelvoorzieningen, is het aan vervanging toe? Hoe oud is het? Zijn er foto's?
  • Hoe en waar kan ik een beschadiging of gebrek melden zodat deze verbeterd kunnen worden.
  • Hoe zijn de faciliteiten in mijn omgeving in vergelijking met andere wijken of gemeentes

We hebben behoefte aan een goed overzicht welke faciliteiten zich waar bevinden en of ze aan onze wensen voldoen. Dan kunnen we bepalen of we daar naar toe willen, en hoe we daar kunnen komen. Het liefst in de vorm van een kaart toegankelijk via een App op de mobiele telefoon en via de website van de wijk.

Kaart voor de kinderen, die uitnodigt om te gaan spelen en andere kinderen te ontmoeten. Laat zien welke speelterreinen er zijn (ook de informele speelplekken), waar ze zijn en hoe je er kan komen. Foto's van het terrein en de speelvoorzieningen zodat je weet wat er te doen is. De drukke wegen waar je voor moet uitkijken en waar je beter niet kan gaan. Veilige routes tussen de speelterreinen. Dit alles op een kaart op een website voor de ouders en gemakkelijk af te drukken en mee te nemen of te bekijken op je mobiel.

Kaart en informatie voor de wijkvereniging. Meer geformaliseerd, geeft ook de verkeerssituatie duidelijk aan. Daarnaast een overzicht van het inventaris. Wat er allemaal is aan speelvoorzieningen, voor welke leeftijdsgroepen deze bedoeld zijn, de staat van onderhoud. Ook een goed overzicht of de speelterreinen goed verdeeld zijn zodat alle kinderen toegang hebben tot een speelplek. Deze informatie kan dan worden gelegd naast het beleid van de gemeente en de algemene normen. Hiermee heeft de wijkvereniging het juiste inzicht om het gesprek met de gemeente aan te gaan.

De omgeving is in beweging

De omgeving waarin wij wonen veranderd. Zij word ontworpen, gebouwd, ingericht, onderhouden en weer afgebroken. Het Handboek "Spelen met ruimte" bied gemeenten richtlijnen voor het inrichten van speelruimte. Dit is een gezamenlijke uitgave van Jantje Beton, de VNG, NUSO en het ministerie van VROM in het kader van het Netwerk Child Friendly Cities.

Bij de inrichting worden (meestal) normen gehanteerd (bron: Spelen met ruimte Handboek gemeentelijk speelruimte beleid):

• Minstens 75 vierkante meter groen per huishouden
• Minstens 3 procent van de bebouwing voor speelterreinen
• Speelterreinen ingericht voor diverse leeftijdsgroepen (0-6, 6-12,12 t/m 18)
• Normen voor afmetingen en soort en aantal speelvoorzieningen
• Normen voor de veiligheid, inspectie en onderhoud van speelvoorzieningen
• Normen voor de afstand tot het speelterrein (100m, 400m, 1000m)

Speelterreinen en hun service gebied

De gemeente zal een visie en een beleid communiceren en volgens dit plan de speelterreinen inrichten.
In de loop van de tijd kan dit veranderen. Door uitbreidingen maar ook door bezuinigingen. Gemeenten besteden steeds meer aandacht aan participatie mede door de nieuwe Omgevingswet. In de praktijk betekent dat dat de inwoners mee mogen denken aan de inrichting van de omgeving. De mate van inspraak is nog wel wat beperkt. Zo kunnen ze aangeven welk type speel toestel ze graag willen. Een uitdaging in dit proces is het bepalen van de locatie van speelterreinen en de impact hiervan op de bereikbaarheid voor kinderen. De locatie word meestal volledig door de gemeente bepaald. Bewoners worden meestal niet op de hoogte gebracht van invloed van locatie op de bereikbaarheid en de mogelijk alternatieve oplossingen.

Commerciële aanbieders als Bureau speelplan bieden de gemeenten diensten aan voor het inventariseren van speelmeubilair en onderhouden hiervan met GIS systemen. De gemeente kan hiermee mooie kaarten maken. Speelruimtekaarten (speelplan.nl)

Er ontstaat de laatste tijd een beweging om kosten te drukken door speelterreinen te centraliseren. Dit heeft een invloed op de bereikbaarheid en de veiligheid door de toegenomen afstand. Daarom is het zaak als bewoner om de omgeving en de aangekondigde verandering in de gaten te houden. Met behulp van kaarten als OpenStreetMap en open source tools kunnen bewoners nu ook zelf de locatie en inrichting van speelterreinen vastleggen en de conditie van het materiaal bijhouden. Ook kunnen ze analyses doen of laten uitvoeren door deskundigen en zo een vinger aan de pols houden.

Plot recreatie faciliteiten op de kaart (geschikt voor analyse, niet direct voor bewoners)

Recreatie overzicht gemaakt met MapComplete

Wat willen we weten van een speelterrein

Een overzicht van een gegevens model:

• De naam en locatie
• Wie beheert het speelterrein
• Is deze vrij toegankelijk, privé of moet je betalen
• De doelgroep (leeftijd, handicaps)
• De omvang (klein, middel, groot, het aantal vierkante meters)
• De bodembedekking (grond, gras, zand, beton, rubber)
• Veiligheid
  • Of er een omheining is (hek, haag) zodat de kinderen enigzins binnen de omheining blijven en niet de straat oprennen
  • Of er verlichting is
  • Of er toezicht is (zijn er meestal volwassenen aanwezig of kunnen mensen het terrein goed zien)
  • Hoe is de verkeerssituatie rondom het speelveld (soort wegen, snelheid en drukte)
• Speeltoestellen en sport mogelijkheden
  • Soort (wip, glijbaan, pingpong tafel, voetbal veldje, skateboard, ....)
  • Materiaal (hout, metaal, steen, beton)
  • Capaciteit (aantal kinderen dat er tegelijk op kan spelen)
  • Bodembedekking (deze kan afwijken van de rest van het terrein)
• Bankjes
  • Materiaal (hout, metaal, steen, beton)
  • Heeft deze bank een rugleuning
  • Capaciteit (aantal zitplaatsen)
• Picknicktafels
  • Materiaal
  • Capaciteit (aantal zitplaatsen)
• Afvalbakken

Nog toe voegen: niet alleen speelterrein maar ook informele speel ruimte, recreatie, honden uitlaat, wandel mogelijkheid.

Zie ook: GIS-handleiding Groene Functionele Belevingstrajecten

Is dit alles of is er meer?

Nu ben ik begonnen te kijken naar speelterreinen. maar ik ontdek nog meer recreatie mogelijkheden.

Beschrijving van een speelterrein op MapComplete

Hoe delen we de informatie?

Het idee is om te kijken of het mogelijk is een kaart te maken die de locatie van diverse speel, sport en recreatie faciliteiten weergeeft. Het gaat niet alleen om de faciliteiten zelf maar ook om de veiligheid van het lopen of fietsen naar de recreatie plaats. De kaartachtergrond kan met kleuren wegen aanduiden met een verhoogd veiligheidsrisico. Met een slim routering systeem kan de kortste of veiligste route worden bepaald. Inzoomen op de kaart laat de speel en sport mogelijkheden in meer detail zien. Een mobile App bied de mogelijkheid om dit onderweg te kunnen en een web applicatie kan vanuit huis worden gebruikt.

Er zijn op dit moment al een aantal systemen die dit kunnen. Uitgezocht moet worden welke systemen het meest geschikt zijn en of deze wellicht nog aangepast kunnen worden.

Extra faciliteiten

• Selectie criteria op kunnen geven:
  • • Soort recreatie (avontuur, sport, ontspanning, fietsen)
    • Leeftijdgroep Eventuele beperkingen
  • Een lijst tonen met de meest aantrekkelijke locatie gesorteerd op basis van de afstand en de geboden faciliteiten.

De kaart kan zowel statisch als dynamisch zijn. We kunnen een kaart als plaatje genereren en opnemen op een website. Dit is redelijk eenvoudig maar heeft als nadeel dat het slechts een momentopname is van één bepaalde wijk of gemeente. Daarnaast zijn er apps die de mogelijkheid bieden om de kaart informatie ter plekke en actueel op te vragen. Een mobiele applicatie als OSMAnd en een web applicatie als MapComplete bieden al goede mogelijkheden die eventueel nog aangepast kunnen worden.

Gedetaileerde buurt kaart

Op dit moment werk ik aan de ontwikkeling van een goede buurtkaart. De kaart toont informatie over de belangrijkste wegen en de speelveldjes in de buurt. Hiermee kan een wijkvereniging de buurt beter beheren. Zo is er informatie over de verkeersituatie. Het type weg en de toegestane snelheid leid tot een classificatie (rustige straat, klasse1, klasse2). Afhankelijk van de leeftijd en ervaring kunnen kinderen dan beter omgaan met een bepaald type weg.

https://qgiscloud.com/TauvicR/BuurtKaart

Probeer de MapComplete kaart uit met deze link: https://mapcomplete.osm.be/playgrounds?z=14&lat=52.30052753261719&lon=5.62053680419922&background=osm&fs-userbadge=false&fs-welcome-message=false&fs-add-new=false

Samenwerken

Gebruikersparticipatie

De betrokken partijen:

• Bewoners en bezoekers (toeristen)
• Wijkvereniging (vanuit de bewoners)
• Wijkteam (van uit de gemeente)
• Overkoepelende organisaties (speeltuinen, Jantje Beton)

Gebruikers van de faciliteiten kunnen hun ervaringen delen door het geven van reviews. MapComplete bied hiertoe mogelijkheden via Mangrove.reviews. Meldingen over gebreken aan de gemeente kunnen via een app zoals BuitenBeter maar ook via de website van de gemeente (Iets melden aan de gemeente | Gemeente Ermelo).

Vrijwiligers en bewoners kunnen zelf een periodieke inspectie uitvoeren in hun wijk, loop langs alle objecten en maak waar nodig wat foto's. Tijdens de ronde doe je wellicht nog goede ideeën op.

Wijkteams kunnen de coördinatie tussen gemeente, wijkevereniging en bewoners op zich nemen. Een voorbeeld van buurtprojecten is te vinden op de facebook pagina van de gemeente Ermelo (Ondersteuning buurtinitiatieven door Leefbaarheidsteam).

Samen met de gemeente werken aan de omgeving

De Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT)[1] is een digitale kaart van Nederland waarop alle fysieke objecten zoals gebouwen, wegen, water en groen eenduidig zijn vastgelegd. Vanaf 2020 moet ook al het straatmeubilair volledig in de BGT zijn geregistreerd. Een correcte inventarisatie van het straatmeubilair is dus van groot belang voor de gemeente.

De data uit de BGT is waardevol maar niet direct bruikbaar omdat deze niet in de vorm van een kaart komt die voor iedereen bruikbaar is. We kunnen wel gebruik maken van deze registratie en samen met de gemeente werken aan de omgeving. Straatmeubilair is slechts één voorbeeld denk ook aan onderwerpen als verkeersveiligheid en de veiligheid op straat.

Voor de geïnteresseerde

Top 10 speelterreinen gemeten naar omvang in vierkante meters:

city	name	area
Amsterdam	Jeugdland|Maakland	40921.261663
Amsterdam	Natureluur	22541.492507
Ermelo	Indianenbos Ermelo	20486.502199
Almere	Speeleiland De Meridiaan	20357.040188
Delft	Waterspeeltuin Buytendelft	19280.819720
Amsterdam	Het Woeste Westen	16395.206907
Delft	Speelnatuur	12515.662687
Utrecht	Zeven Stroompjes	10202.617592
Amsterdam	Junglepark	9507.397733
Amsterdam	Waterspeeltuin	8619.004100

Een voetbalveld is ongeveer 7000 vierkante meter

OpenStreetMap

Algemene werkwijze

• Maak een overzicht van interessante objecten
• Verzamel data over het object: type, leeftijd, uitvoering, staat van onderhoud
• Controleer of de data van voldoende kwaliteit is
• Projecteer de data op de kaart en controleer of deze logisch is
• Breng de objecten aan op de kaart
• Controleer of de objecten ook daadwerkelijk bestaan en de gegevens kloppen
• Voer een regelmatige controle uit of de objecten er nog steeds zijn en hun toestand (jaarlijks)

Welke objecten of aspecten komen in aanmerking:

• Recreatie in de openbare ruimte
  • Parken, speelterreinen, recreatie gebieden, speeltoestellen, bankjes en picnick tafels
  • Zwemwater, visvijvers
  • Hondenuitlaatgebied

• Veiligheid + vervoer
  • Verlichting (straat, paden, brandgangen)
  • Bushokjes (bank, verlichting, toegangkelijkheid)
  • Fietsenrekken
• Aspecten
  • Toegankelijkheid (Publiek/privé, Leeftijdgroep, Gehandicapten (rolstoel, blinden), honden)
  • Kwaliteiten (leeftijd, materiaal, kleur, onderhoud toestand)

Welke data is beschikbaar

Een overzicht om een indruk te krijgen van het soort data en de omvang.

BGT straatmeubilair in Ermelo (27000 inwoners, bron PDOK open bare data)

Type	Aantal	Opmerking	OSM status
niet-bgt:parkeerbeugel	496		niks mee gedaan
niet-bgt:speelvoorziening	373	glijbaan, zandbak	niks mee gedaan
niet-bgt:bank	318		Zijn nu allemaal opgenomen in OSM (nog 14 te controleren https://overpass-turbo.eu/s/1b7M)
niet-bgt:fietsenrek	133		niks mee gedaan
niet-bgt:kunstobject	28		niks mee gedaan
niet-bgt:picknicktafel	25		niks meed gedaan. De meeste picnicktafels buiten de bebouwde kom waren al gemapped. De BGT gaat dus vooral over nog niet gemapte binnen de kom.
niet-bgt:fontein	13		niks mee gedaan
niet-bgt:betaalautomaat	2		niks mee gedaan, beetje vreemd dat de gemeente ATM's registreerd
niet-bgt:brievenbus	1		niks mee gedaan, beetje vreemd dat de gemeente brievenbussen registreerd

Aantal mutaties op bankjes

Jaar	Aantal	Commentaar
2015	223	Kennelijk is hier de registratie begonnen
2017	35
2018	2
2019	28
2020	4
2021	26

Uit dit overzicht blijkt dat het aantal mutaties erg meevalt. De eerste keer zal blijken dat een relatief groot aantal objecten opgenomen dient te worden. Vervolgens komen er jaarlijks een beperkt aantal mutaties, er gaan namelijk objecten weg (kapot) en komen er nieuwe bij.

Werkwijze:

De PDOK BGT dataset (https://www.pdok.nl/introductie/-/article/basisregistratie-grootschalige-topografie-bgt-21) bevat de volledige BGT met alle Features:

bak, begroeidterreindeel, bord, buurt, functioneelgebied, gebouwinstallatie, installatie, kast, kunstwerkdeel, mast, onbegroeidterreindeel, ondersteunendwaterdeel, ondersteunendwegdeel, ongeclassificeerdobject, openbareruimte, openbareruimtelabel, overbruggingsdeel, overigbouwwerk, overigescheiding, paal, pand, plaatsbepalingspunt, put, scheiding, sensor, spoor, stadsdeel, straatmeubilair, tunneldeel, vegetatieobject, waterdeel, waterinrichtingselement, waterschap, wegdeel, weginrichtingselement, wijk

Links

• Handboek Spelen Met Ruimte (vng.nl) https://vng.nl/files/vng/handboekspelenmetruimte.pdf
• BGT Download API: https://api.pdok.nl/lv/bgt/download/v1_0/ui/
• Introductie - PDOK(https://www.pdok.nl/introductie/-/article/basisregistratie-grootschalige-topografie-bgt-)
• BGTviewer.nl - Nederlands' grootste BGT platform (https://bgtviewer.nl/
• Verbeter de kaart(https://www.verbeterdekaart.nl/#?geometry.x=146027.79&geometry.y=478822.17&zoomlevel=5.45)
• Static map images - OpenStreetMap Wiki
• BBBike exports of OpenStreetMap data
• https://github.com/flopp/py-staticmaps
• Initiatieven - Leefbaarheidsteam Ermelo : Leefbaarheidsteam Ermelo https://www.leefbaarheidsteamermelo.nl/initiatieven/
• uMap (openstreetmap.fr) (https://umap.openstreetmap.fr)

QGIS Cloud - bgt_straatmeubilair_QGC : https://qgiscloud.com/PeeWee32/bgt_straatmeubilair_QGC/?l=picknicktafel%2Cparkeerbeugel!%2Cfietsenkluis!%2Cbolder!%2Creclamezuil!%2Ctelefooncel!%2Cherdenkingsmonument!%2Cslagboom!%2Cbrievenbus!%2Copenbaar%20toilet!%2Cbank%2Cbetaalautomaat!%2Cfietsenrek%2Clichtpunt!%2Cabri!%2Cspeelvoorziening!%2Ckunstobject!%2Cfontein!%2Crest!&bl=mapnik&t=bgt_straatmeubilair_QGC&e=623093%2C6853248%2C624719%2C6854045

Vlaanderen: bereik speelruimte bouwblokbuurt | Stad Antwerpen (arcgis.com) https://portaal-stadantwerpen.opendata.arcgis.com/datasets/stadAntwerpen::bereik-speelruimte-bouwblokbuurt/about

Overpass Turbo query

Let op: niet alles is ook publiek toegankelijk denk aan privé zwembaden, gesloten terreinen, ziekenhuis faciliteiten.

https://overpass-turbo.eu/s/1aRF

Wat opvalt is dat de faciliteiten enigzins onregelmatig zijn verdeeld.

Kan zijn dat nog niet alles op de kaart staat

Kan zijn dat de verdeling is gedaan op basis van bepaalde criteria (bevolkingsdichtheid, leeftijdsopbouw)

Referenties: